(PR) စနစ္ကို က်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ အႏၱရာယ္ကိုလည္း တားႏိုင္မယ္.. ဒီမိုကေရစီလည္း ပိုမိုပီျပင္လာပါလိမ့္မယ္...

အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့စနစ္ (Proportional Representation) အတိုေကာက္အားျဖင့္ (PR) လို႔ေခၚတဲ့ စနစ္နဲ႔ ေနာက္စနစ္တစ္ခုကေတာ့ အခုက်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ မဲမ်ားသူအႏုိင္ယူစနစ္ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ ( Majority Wins) လို႔လည္းေခၚတယ္။ (First Past The Past) အတိုေကာက္အားျဖင့္ (FPTP) လို႔လည္းေခၚပါတယ္။ မဲမ်ားသူအယူစနစ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲရယ္လို႔ စလုပ္ကတည္းက ေခၚခဲ့တာပါ။ လူေတြက ျပိဳင္ပြဲလုပ္တဲ့အခါ ဘာျပိဳင္ပြဲပဲျဖစ္ျဖစ္ အရွဳံးအႏိုင္ကို သတ္မွတ္ဆံုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ ႏိုင္တဲ့လူက ေပ်ာ္ၾကတာေပါ့။ ရံွဳးတဲ့လူက ေသခ်င္လဲေသေပါ့။ ဒါကိုဟိုတုန္းက အားလံုးလက္ခံခဲ့ၾကတာပါ။ မဲေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း မဲေရြးသူက မဲတစ္ျပားပဲသာသာ၊ ႏွစ္ျပားပဲသာသာ အႏုိင္ရသူလို႔ အားလံုးေက်နပ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြက စဥ္းစားလာတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကိုတာ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူလူထုရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မဲဆႏၵရွင္တို႔ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္လြတ္ေတာ္တြင္းေရာက္ဖို႔လိုတာေပါ့။ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကိုေထာက္ခံရင္လြတ္ေတာ္ထဲမ်ားမ်ား
ေရာက္။ မဲဆႏၵရွင္နဲနဲက ေထာက္ခံရင္ လြတ္ေတာ္ထဲနဲနဲေရာက္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ့ သေဘာဆႏၵေတြကို သူတို႔မဲေပးလိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လြတ္ေတာ္မွတင္ျပေပးႏုိင္တာေပါ့။ ျပည္သူအက်ိဳးေဆာင္ႏုိင္တာေပါ့။

ဥပမာေလးကို ဒီလိုတင္ျပခ်င္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ နယ္တစ္ခုမွာ ပါတီ (၃)ခုက ယွဥ္ျပိဳင္တယ္ဆိုပါေတာ့။ လူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ ပါတီက (၆၀)%၊ ေနာက္တစ္ပါတီက (၃၀)%၊ ေနာ္တစ္ပါတီက (၁၀)%၊ အဲ့ဒီႏံွုးအတိုင္း ကိုယ္စားလွယ္ (၁၀၀)အတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္တယ္ဆိုရင္၊ (FPTP) စနစ္အရ (၆၀)% ဆီရတဲ့ ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ (၁၀၀)လံုးအေရြးခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ (၄၀)% မဲေပးလိုက္တာကေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္မလာတဲ့အတြက္၊ မဲဆႏၵရွင္တို႔ရဲ့ အက်ိဳးလဲမျဖစ္ဖူးေပါ့။ (PR) စနစ္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုရင္ေတာ့ ပထမပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ (၆၀) ျဖစ္မယ္။ ဒုတိယပါတီက ကုိယ္စားလွယ္ (၃၀)၊ တတိယပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ (၁၀) ဦးျဖစ္မယ္။ မဲဆႏၵရွင္အားလံုးရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လြတ္ေတာ္ထဲ အားလံုးေရာက္တဲ့အတြက္ မဲဆႏၵရွင္အားလံုးရဲ့ အသံေတြ လြတ္ေတာ္ထဲမွာရွိတာေပါ့။ (FPTP) စနစ္လို ကိုယ္ကမၾကိဳက္လို႔ ကိုယ္မဲမေပးတဲ့သူက ကိုယ္စားလွယ္အမည္ခံသြားတာ ျဖစ္စရာမရွိေတာ့ဘူး။

ဒါေၾကာင့္မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ေလးစားေသာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သူတို႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြရွိတဲ့အတြက္၊ သူတို႔အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မွာျဖစ္လို႔၊ ၀မ္းေျမာက္ေက်နပ္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

မဲရတဲ့ႏွုန္းတစ္ခုကို ေျပာျပပါဦးမယ္။ ပထမပါတီ (၄၀)%၊ ဒုတိယပါတီ (၃၀)%၊ တတိယပါတီ (၃၀)% ရတယ္ဆိုပါေတာ့၊ (FPTP) စနစ္အရ (၄၀)% ရတဲ့ ပထမပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သြားတယ္။ ဒုတိယပါတီရတဲ့မဲ (၃၀)%၊ တတိယပါတီရတဲ့မဲ (၃၀)% စုစုေပါင္း မဲ(၆၀)% ရပါလွ်က္ ကိုယ္စားလွယ္အေရြး မခံရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မဲဆႏၵရွင္အမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ ေျပာမရျဖစ္သြားတာပါ။ (PR) စနစ္ အသံုးျပဳရင္ေတာ့ ပထမပါတီက ကိုယ္စားလွယ္(၄၀)%၊ ဒုတိယပါတီက ကိုယ္စားလွယ္(၃၀)%၊ တတိယပါတီက ကိုယ္စားလွယ္(၃၀)% ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပါတီတိုင္း တရားမွ်တပါတယ္။ မဲဆႏၵရွင္ေရာ ကိုယ္စားလွယ္အတြက္ပါ အက်ိဳးရွိပါတယ္။

ဘယ္သူ႔ကို္မွလည္း မနစ္နာ၊ ကိုယ့္ေ၀စု ကိုယ္ရၾကတဲ့အတြက္ အင္မတန္တရားမွ်တတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံအက်ိဳး ျပည္သူ႔အက်ိဳးအတြက္ အဆိုျပျခင္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မဲမ်ားသူအႏုိင္ရရင္ျပီးတာပဲ။ တစ္မဲသာသာ၊ ႏွစ္မဲသာသာ ႏုိင္တာပဲ။ ရွံဳးတဲ့သူကို ဂရုစိုက္စရာမလို။ ရံွဳးသူကို မဲေပးတဲ့ ဆႏၵရွင္ေတြကိုလည္း ဂရုစိုက္စရာမလိုဘူး လို႔ သေဘာထားသူေတြပဲရွိမွာေပါ့။ အဲ့ဒီသေဘာထားမ်ိဳးကို ေကာင္းတယ္မွန္တယ္လို႔ ယူဆသူမ်ားက သူတို႔ကို ေထာက္ခံေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ အားလံုးအတြက္မွ်တတဲ့ သေဘာထားမ်ိဳးကို ေကာင္းတယ္မွန္တယ္လို႔ ယူဆသူမ်ားက က်ေနာ္တို႔ကို ေထာက္ခံေပါ့။ လူတိုင္းလြတ္လပ္စြား ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ အဆိုျပဳတဲ့ (PR) စနစ္အေၾကာင္းကို ေျပာျပပါမယ္။ အခ်ိဳ႔က (PR) စနစ္အေၾကာင္းကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေရွာက္ေရးျပီး ရွဳပ္ေထြးေအာင္ ေဖာ္ျပ၊ လူေတြက ရွဳပ္ပါတယ္ကြာလို႔ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၾကပါတယ္။

အမွန္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဆိုျပဳတဲ့ (PR) စနစ္ဟာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအတြက္ အခုမဲေပးေနတာထက္ေတာင္ လြယ္ပါတယ္။ အခုမဲေပးတာက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအမည္၊ ပါတီအမည္၊ ပါတီတံဆိပ္ကိုၾကည့္ျပီး မဲေပးၾကပါတယ္။ (PR) စနစ္အရ ပါတီအမည္ႏွင့္ ပါတီတံဆိပ္ကိုၾကည့္ျပီး ေပးလိုက္ရံုပဲ။ သိပ္လြယ္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေတြက ပါတီေတြရဲ့ မဲရာခုိင္ႏွဳန္း ေပၚမူတည္ျပီး ကိုယ္စားလွယ္အခ်ိဳးက် တြက္ေပးပါတယ္။ ပါတီေတြထဲမွာ အေတာ္ဆံုးလူကို ဦးစားေပးေရြးတာျဖစ္လို႔ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း ပိုေကာင္းပါတယ္။ ေနာ္တစ္ခ်က္က်ေနာ္တို႔ အဆိုျပတဲ့ (PR) စနစ္ကို က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ က်င့္သံုးမွာျဖစ္လို႔ ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္သာ စမ္းသတ္ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ အဆိုျပဳတာျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလြတ္ေတာ္နဲ႔ တိုင္း၊ျပည္နယ္ လြတ္ေတာ္မ်ားအတြက္ေတာ့ လက္ရွိ (FPTP) စနစ္ဘဲအသံုးျပဳပါလို႔ က်ေနာ္တို႔ သေဘာထားကို ေျပာျပတယ္။ တကယ္ဆံုးျဖတ္ရမွာက ျပည္ေထာင္စုလြတ္ေတာ္မွာ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ (PR)စနစ္ကို က်ေနာ္တို႔ ဘာေၾကာင့္အဆိုျပဳရတာလည္း ဆိုတာကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ (၁၉၆၀-၆၁) ခုႏွစ္က က်ေနာ္ နယ္တာလင္နဲ႔ ေနာ္ေ၀း၊ ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္စတဲ့ စကင္ဒီးေနးမီးယန္းႏုိင္ငံေတြကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ႏုိင္ငံေတြကို (PR) ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို က်င္းသံုးေနၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ က်င့္သံုးရရင္ ေကာင္းမွာပဲလို႔ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွ စျပီး က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲေတြ မရွိေတာ့ပါဘူး။ (၁၉၉၀) ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္တဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြထံမွ အၾကံျပဳစာေတြ ေတာင္းပါတယ္။ က်ေနာ္ေခါင္းေဆာင္တဲ့ (ဒီမိုကေရစီ) ပါတီက (PR) စနစ္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံေရြးေကာက္ပြဲမွာ အသံုးျပဳသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ အျခားမည္သည့္ႏုိင္ငံေရးပါတီမွ (PR) အေၾကာင္းသိရွိဟန္ မတူပါ။

(၂၀၁၂) ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ျပီးသည့္အခါ၊ ႏုိင္ငံတကာမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား (အေမရိကန္၊ အီးယူ၊ ၾသစေၾတလ်နဲ႔ အာရွ) လာေရာက္ျပီး က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ၊ သူတို႔ကစျပီး (PR) စနစ္ေကာင္းတဲ့အေၾကာင္း (PR) စနစ္ကို က်ေနာ္တို႔ စိတ္၀င္စားသလားလို႔ ေမးပါတယ္။ ဒီကာလမွာမွ သူတို႔က အေလးတယူ ဒီကိစၥကို တင္ျပလာတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔လည္း ထူးျခားတဲ့အေၾကာင္း ရွိပါလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။

ၾသစေၾတးလ် အစိုးရ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ASEAN မွႏုိင္ငံေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမွာလည္း၊ (PR) အေၾကာင္းကို သူတို႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာ္ေ၀း၊ နယ္တလန္ ႏုိင္ငံမွ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကလည္း (PR) စနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ရန္ကုန္မွာ လာေရာက္သင္တန္း ေပးပါတယ္။

က်ေနာ့္အထင္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရြးေကာက္ပြဲအေျခအေနကို သူတို႔ေလ့လာျပီး စုိးရိပ္စိတ္ရွိဟန္ တူပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း စိုးရိမ္တာေတြရွိတယ္။ ဘယ္ပါတီမဆို ပါတီတစ္ခုတည္း လြတ္ေတာ္ကို လြွမ္းမိုးသြားရင္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္။ ၾကံ႔ခုိင္ေရးပါတီဟာ အာဏာရွင္မ်ားျဖစ္သြားမလားလို႔ က်ေနာ္တို႔ ရင္တစ္ထိတ္ထိတ္ ၾကည့္ေနရတယ္။ အလားတူပဲ ပါတီတစ္ခုတည္း လြတ္ေတာ္မွာ လြမ္းမိုးသြားျပီး အျခားအာဏာရွိအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ မသင့္ျမတ္ဖူးဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မွုေတြ ျဖစ္ေပၚလာလို႔ တုိင္းျပည္လည္း နာမယ္။ လူထုလည္း ဒုကၡျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ မၾကာေသးေသာႏွစ္မ်ားက ထိုင္းႏုိင္ငံအျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္ၾကည့္ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသမိုင္းမွာလည္း အေထာက္အထားေတြရွိပါတယ္။

(PR) စနစ္က်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ (၉၀) ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ကမၻာမွာ တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာျပီး အဲ့ဒီစနစ္အတြက္ သူတို႔ ဂုဏ္ယူေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း (PR) စနစ္ကို က်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ အႏၱရာယ္ကိုလည္း တာႏုိင္မယ္။ ဒီမိုကေရစီလည္း ပိုမိုပီျပင္လာပါလိမ့္မယ္။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်စ္ရင္ျဖင့္ (PE) စနစ္ကို ေလ့လာၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။