.jpg)
ပီအာဆိုတဲ့ အခ်ိဳးက်ကုိယ္စားျပဳမဲေပးစနစ္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းမသိၾကဘဲ ရွိတဲ့ပါတီ အားလုံး အခ်ိဳးခ်ျပီး အမတ္ေနရာေပးရမွာလို ဆုိသူကဆို၊ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစလုံးကို အခ်ိဳးက်ျပီး ေနရာ ေပးရမယ္ ထင္တဲ့သူက ထင္ေနၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕က တပ္မေတာ္သား ၂၅ % ရွိေနတာဟာ အခ်ိဳးခ်ျပီးသား လို ေျပာသူကေျပာေနၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျပည္သူလူထုက မဲေပးေရြးရမယ့္ အမတ္ေနရာေတြအတြက္ သုံးမယ့္ မဲေပးစနစ္ကိုပါ။ တပ္မေတာ္က ပါတာကေတာ့ အေျခခံဥပေဒထဲကခြင့္ျပဳ ခ်က္ အရ ပါေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ၀င္ေျပာလုိမရသလို မပါေစခ်င္ရင္လည္း ူအေျခခံဥပေဒထဲက စာပုိဒ္ေတြ ကုိ ျပင္ဆင္ျဖဳတ္ပစ္မွသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ပီအာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေကာ္မရွင္ဥကၠဌက လာမယ့္ဇြန္လ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္းတင္မယ္။ လႊတ္ ေတာ္က ၂၀၁၃ ခုအတြင္းမွ အတည္ျပဳေပးခဲ့ရင္ ၂၀၁၄ မွာ ၾကိဳတင္ျပဳဆင္မႈအားလုံးလုပ္ျပီး ၂၀၁၅ မွာ က်င္းပ ေပးႏိုင္မယ္။ ၂၀၁၃ အတြင္း ဥပေဒမလုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ၂၀၁၅ မွာသုံးဖုိ႔ သူလုပ္မွာမဟုတ္ဘဲ အရင္စနစ္ ကုိပဲ အသုံးျပဳပါမယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာခဲ့ပါျပီ။
ဒီေတာ့ ဒါကို လႊတ္ေတာ္ကေန ဆုံးျဖတ္ပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားစုမဲ ၅၀% ေက်ာ္နဲ႔ အတည္ျပဳႏိုင္တာမို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ မဲ ၃၃၄ မဲရရင္ ဥပေဒက အတည္ျဖစ္ပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ပီအာစနစ္ သုံးမယ္၊ မသုံးမယ္ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ဆိုတာဟာ ခင္ဗ်ားတုိ႔၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထု လက္ထဲမွာ မရွိပါဘူး။ အမ်ားစုရေနတဲ့ ၾကံ့ခုိင္ေရးလက္ထဲမွာပါ။ တစညကလည္း ပီအာကုိေထာက္ခံတယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာျပီးပါျပီ။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က သုံးရမယ္လို႔ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ သူတုိ႔က မသုံးဘူးဆုိရင္လည္း ဘာမွမတတ္ႏိုင္သ လို ခင္ဗ်ားတုိ႔က ဘယ္လိုပဲကန္႔ကြက္ကန္႔ကြက္၊ သုံးမယ္လို႔ဆုံးျဖတ္ခဲ့ရင္ ဘယ္သူမွတတ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္က်င့္သုံးဖုိ႔ ျပည္သူဆႏၵကို တကယ္ခံယူခဲ့ၾကလို႔ လား။ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက သုံးမယ္ဆုိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အတုိင္း ျပည္သူလူထုက မဲေတြေပးခဲ့ရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ပီအာစနစ္သုံးဖုိ႔ သင့္မသင့္၊ လိုမလိုဆိုတာ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ရမယ္လို႔ အခ်ိဳ႕က လြယ္လြယ္ေျပာၾက ေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔ကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။
ျမန္မာျပည္လႊတ္ေတာ္သုံးရပ္မွာ ဘယ္လႊတ္ေတာ္မွ သုံးမလဲဆိုတာ ေကာ္မရွင္ေျပာမွ သိပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အထင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေတြထဲက တစ္ခုခု ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆုိရင္ အမတ္ေနရာ ၁၂ ေနရာစီဖုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆႏၵနယ္ သတ္မွတ္ထားျပီးသားမို႔ က်င့္သုံးဖုိ႔ လြယ္ေပမယ့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသ၊ တုိင္းေတြ ပါေနတာေၾကာင့္ သုံးႏိုင္မသုံးႏိုင္ ၾကည့္ရဦးမွာပါ။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကေတာ့ သုံးလို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ သုံးမယ္ဆုိပါေတာ့။ အရင္ဆုံး ပီအာစနစ္ကို အျပည့္သုံးမွာလား၊ ေရာေႏွာသုံးမွာ လား ဆုိတာက စေမးရပါဦးမယ္။ အျပည့္ုသုံးမယ္ဆိုတာက အမတ္ေနရာ၃၃၀ကို ပီအာစနစ္နဲ႔ပဲ ေရြးမယ္ဆုိခ်င္ တာပါ။ ေရာေနွာသုံးမယ္ဆုိတာက အမတ္ေနရာ ဘယ္ေလာက္ကို အရင္စနစ္အတုိင္းသုံး၊ က်န္တဲ့အမတ္ေနရာေတြကို ပီအာစနစ္သုံးျပီးေရြးမယ္ ဆုိတာမ်ိဳးပါ။ အသုံးျပဳတဲ့စနစ္အလိုက္ မဲေပးပုံနဲ႔ မဲကဒ္ျပားေတြ ကြာျခားသြားတာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပီအာစနစ္သုံးရင္ အေရာပုံစံကို သုံးမယ့္အေနအထားရွိပါတယ္။ ဘယ္စနစ္ကုိပဲသုံးသုံး ပီအာစနစ္ဆိုတာနဲ႔ မဲဆႏၵနယ္ေတြကို သတ္မွတ္ရျပီ။ အမတ္ေနရာ၃၃၀ လုံးကုိ မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုတည္း မလုပ္ဘဲ အမတ္အနည္းဆုံး ၁၀ ေနရာစီေလာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ သင့္ေတာ္သလို ဦးေရအေရအတြက္ကို တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္အလိုက္ၾကည့္ျပီး မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါမွ တစ္၀က္ကုိ တိုက္ရုိက္ေရြးျပီး က်န္တစ္၀က္ကုိ ပီအာ စနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ လုပ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ပီအာစနစ္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အသားက်ေနတဲ့ ျမိဳ႕နယ္မဲဆႏၵနယ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျမိဳ႕နယ္အမတ္ဆုိတာ ရွိေတာ့မွမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီျမိဳ႕နယ္ပါ၀င္တဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေျမအမွတ္ဘယ္ေလာက္ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္၊ အမတ္ဆုိတာပဲ ရွိေနမယ့္သေဘာပါ။ ဒါကလည္း သိပ္မဆန္းလွပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေတာင္ ၁၉၄၇ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ရန္ကုန္ေတာင္ပုိင္းခရုိင္အမတ္ အျဖစ္ ေရြးခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီတုန္းက ျမိဳ႕နယ္ကို ကုိယ္စားျပဳထားတဲ့အမတ္ မဟုတ္ပါ။ ခရုိင္တုိ႔၊ ဘာ တုိ႔ကို ကုိယ္စားျပဳျပီး ေရြးခ်ယ္ၾကတဲ့ ေခတ္ပါ။ ေနာက္ပုိင္း ဦးေန၀င္းရဲ့ မဆလေခတ္ေရာက္မွသာ တစ္ျမိဳ႕နယ္တစ္ေယာက္၊ လူနည္းနည္း၊ မ်ားမ်ား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ အမတ္တစ္ေယာက္ဆုိျပီး လုပ္ခဲ့တာကို ျပည္သူေတြက အသားက်ေနလို႔ ပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာလည္း ဒီစနစ္အတို္င္း ဆက္လက္က်င့္သုံးခဲ့တယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာေတာင္ ႏွစ္မ်ိဳးေရးထားတယ္။ ျမိဳ႕နယ္ကိုအေျခခံ၍လည္းေကာင္း၊ လူဦးေရကိုအျခခံ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆုိျပီး ျပ႒ာနး္ထားတယ္။
အမွန္ ကေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဟာ ျမိဳ႕နယ္ကုိ အေျခခံရမွာထက္ လူဥိးေရကို ကုိယ္စားျပဳရမွာပါ။ မဲေပးႏိုင္တဲ့ လူဦးေရနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အမတ္ေနရာေတြကို အခ်ိဳးခ်ျပီး မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ဘယ္ေလာက္ဆုိျပီး ညီတူညာတူသတ္မွတ္သင့္တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ မဲေပးနိုင္သူ သန္း ၃၀ ရွိရင္ အမတ္ ေနရာ ၃၃၀ နဲ႔ အခ်ိဳးခ်ရင္ လူ ၉၀၀၀၀မွာ အမတ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ရပါလိမ့္ မယ္။ ဒီအတုိင္းဆုိရင္ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ လက္ရွိ အသားက်ေနတဲ့ အေနအထားကေန အမ်ားၾကီး သူတို႔အတြက္ နစ္နာတယ္လို႔ ထင္ရပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျပည္နယ္အမ်ားစုမွာရွိတဲ့ ျမိဳ႕နယ္ေတြကလူဦးေရက တိုင္းေဒသၾကီးေတြမွာရွိတဲ့ လူဦးေရထက္စာရင္ အမ်ားၾကီး နည္းပါတယ္။ ကြာဟပါတယ္။ ဥပမာ ကယားျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ လူဦးေရစုစုေပါင္းက တုိ္င္းေဒသၾကီးေတြမွာရွိတဲ့ လူဦးေရအမ်ားဆုံးျမိဳ႕ထက္ေတာင္ နည္းခ်င္ပါေသးတယ္။ ဒါကိုလည္း မဲတင္းတဲ့အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ထက္တိုးေပးျခင္းနဲ႔ လက္ရွိအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ဦးေရကို ၁၂ ဦးကေန ေလွ်ာ့ခ်သင့္ပါတယ္။ ၂ ေယာက္မထားႏိုင္ရင္ ေလးေယာက္ေလာက္ပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ လူမ်ားလြန္းရင္ ဆီးနိတ္ပုံသ႑ာန္ မျဖစ္ေတာ့ပါ။ သမၼတစနစ္သုံးတဲ့ႏိုင္ငံတုိင္းမွာ ဆီးနိတ္္္လို႔ေခၚႏိုင္တ့ဲ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ပိုရွိပါ တယ္။ ဆီးနိတ္ကသေဘာမတူရင္ လုပ္ရခက္ပါတယ္။ ဒီေၾကာင့္ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အခ်ိဳးအစားအတုိင္း အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က ျဖစ္ဖို႔သင့္ပါမယ္။
ပီအာစနစ္မွာ ပထမကြဲျပားခ်က္က ျမိဳ႕နယ္ကို္ယ္စားျပဳအမတ္ မရွိဘူးလို႔ ဆုိႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အမတ္ေနရာ အႏိုင္ရထားတဲ့ ပါတီက အဲ့ဒီျမိဳ႕မွာရွိေနရင္ေတာ့ ပါတီကေနတဆင့္ အမတ္ေတြကိုေျပာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပါတဲံ မဲဆႏၵနယ္မွာ ရွိေနတဲ့ အမတ္ေတြထဲက ကိုယ္နဲ႔ အနီးဆုံးအမတ္ေတြကို သြားျပီး တင္ျပလို႔လည္း ရပါလိမ့္မယ္။
ဒုတိယကြဲျပားခ်က္က ပါတီေတြရဲ့ အမတ္ေလာင္းစာရင္းပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ဥပမာေပးခဲ့တဲ့ အမတ္၁၀ ေနရာ ရွိတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ကို အေရာပီအာစနစ္သုံးမယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီေနရာေတြအတြက္ ဒီအမတ္ေလာင္း ၁၀ ေယာက္ကုိ ပါတီကေန စာရင္းေပးရမယ္။ ဒီမုိကေရစီက်တဲ့ ပါတီေတြမွာဆုိရင္ ဒီ(၁၀)ေယာက္ စာရင္းကို ပါတီတြင္းမွာ မဲနဲ႔ယွဥ္ျပိဳင္ျပီး အဆင့္တစ္ကေန ၁၀ ကို ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ျပီး အမ်ားသိေအာင္ ေၾကညာရပါလိမ့္မယ္။ ဒီမုိကေရစီမက်ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ပါတီကေန ျပိဳင္မွာက ဒီ၁၀ေယာက္ပဲလို႔ စာရင္းထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ္နဲ႔ျပိဳင္မယ့္ အျခားပါတီေတြ လည္း ဒီလုိပဲ စာရင္းသြင္းၾကပါလိမ့္မယ္။ တသီးပုဂၢလ၀င္ျပိဳင္ခ်င္ရင္လည္း စာရင္းသြင္းႏုိင္ပါ တယ္။ သူ႔ကိုလည္း ပါတီတစ္ခုအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီေနရာမွာ ပါတီေလးခုနဲ႔ တသိီးပုဂၢလႏွစ္ေယာက္ ၀င္ျပိဳင္တယ္ဆုိပါေတာ့။ ျဖစ္လာမယ့္မဲစာရြက္က စာရြက္ၾကီးမွာ ေျခာက္ပုိင္း ျခားထားျပီး ပထမပါတီရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲသေကၤတနဲ႔ သူ႔ေဘးမွာေလး ေထာင့္ ကြက္၊ သူ႔ေအာက္မွာ သူ႔ပါတီက စာရင္းတင္ထားတဲ့လူ ၁၀ေယာက္ရဲ့ပုံ/အမည္ နဲ႔ ေဘး အသိးသီးမွာ ေလး ေထာင့္ကြက္၊ ေနာက္ တစ္ေကာ္လံကူးျပီး အျခားပါတီေတြဆက္လာမယ္။ ေနာက္ဆုံးတသီးပုဂၢလေတြရဲ့ သေကၤတေတြ။
မဲေပးရမယ့္သူက ဒီမဲစာရြက္ကိုၾကည့္ျပီး
၁။ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ပါတီရဲ့ေဘးမွာ အမွန္ျခစ္ ျခစ္။
၂။ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ကိုယ္စားလွယ္ေဘးမွာ အမွန္ျခစ္ ျခစ္ျပီး မဲပုံးထဲသြားထည့္ရုံပဲ။
ဒါက ေရာေႏွာပီအာစနစ္ရဲ့ မဲေပးပုံ၊ မဲေပးရတဲ့နည္းစနစ္ပါ။
မဲေရတြက္ျပီး အမတ္အျဖစ္သတ္မွတ္ေရြးပုံကေတာ့
၁။ ပါတီမဲေတြကို ေရတြက္ျပီး ပါတီအလ္ိုက္ အနည္းအမ်ား စဥ္ထားမယ္။
၂။ အမတ္ေလာင္းေတြ အသီးသီးရတဲ့ မဲေတြကိုေရတြက္ျပီး အနည္းအမ်ား စဥ္ထားမယ္.
၃။ မဲအမ်ားဆုံးရတဲ့ငါးေယာက္က အမတ္ငါးဦး ျဖစ္သြားမယ္။
၄။ ပါတီအလိုက္ရတဲ့မဲေတြကို တရား၀င္မဲလာေပးတဲ့ အေရအတြက္နဲ႔စားမယ္။ မဲေပးနိုင္တဲ့ဦးေရနဲ႔ စားမွာ မဟုတ္ဘူး။
ဥပမာ မဲလာေပးသူ ၁၀သိန္းရွိျပီး (က)ပါတီက မဲ ၄၇၀၀၀၀ရမယ္။ (ခ)ပါတီက ၂၁၀၀၀၀ရမယ္။ (ဂ)ပါတီက ၁၃၀၀၀၀ရျပိး (ဃ)ပါတီက ၈၀၀၀၀၊ တသီးပုဂၢလေတြက ၆၀၀၀၀နဲ႔ ၅၀၀၀၀စီရမယ္ဆုိရင္ လူ၁၀သိ္န္းနဲ႔ အခ်ိဳးခ်ရင္ ကပါတီက ၄၇% ငါးဦးရမယ္။ ခပါတီက ၂ ဦးရမယ္။ (ဂ)ပါတီက တစ္ဦးရမယ္။ ဃ ပါတီကလည္း တစ္ဦးပဲရမယ္။ က်န္တစ္ဦးကေတာ့ က်န္တဲ့အစြန္းထြက္မဲေတြထဲက အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ မဲ ၆၀၀၀၀ ရတဲ့ တသီးပုဂၢလက ရသြားပါလိမ့္မယ္။ (ဂ) ပါတီအစြန္းထြက္မဲက ၃၀၀၀၀ပဲရွိလို႔ မရပါ။ ဒါက ေရာေႏွာ ပီအာစနစ္ပါ။
ဒါက အၾကမ္းဖ်င္းတင္ျပျခင္းပါ။
ဘယ္သူမဆုိ ပီအာစနစ္မွာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရဖုိ႔နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ျပိဳင္ဖုိ႔အတြက္
၁။ ပါတီေထာင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွ ေနရာမ်ားမ်ား ျပိဳင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
တသီးပုဂၢလိကအျဖစ္လည္း ၀င္ျပိဳင္လို႔ရပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတိုင္းလည္း ကိုယ္စားျပဳလိုတယ္ဆုိရ၈္ ပါတီေထာင္ ျပိး ၀င္ျပိဳင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအတြက္ သီးသန္႔သတ္မွတ္ေပးထားမွာ မဟုတ္ပါ ဘူး။
၂။ လူထုေထာက္ခံမႈရွိဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ပါတီေထာင္တုိင္း လူထု ေတာက္ခံမႈ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ ေသခ်ာေပါက္ေျပာလို႔မရပါ။
၃။ လူထုေထာက္ခံမႈရရွိေအာင္ လူထုၾကားမွာ ပါတီတုိင္းက စည္းရုံးေရးဆင္းထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။
၄။ ကိုယ့္ပါတီမွာ လူထုၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့သူေတြ၊ လူထုၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ မူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေတြ နဲ႔ လူထုကုိ အကူအညီေပးတာေတြ ရွိၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။
၅။ အခ်ိဳ႔လူေတြ ေျပာေနၾကသလုိ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား၊ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲသူမ်ား၊ လူမ်ိဳးေရး စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္သူမ်ား မပါဖို႔ဆုိရင္ ပါတီမွတ္ပုံတင္ဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ေတြနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုအတိုင္း တိတိက်က်လုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ မဲေပးခြင့္ရွိသူ နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ရွိသူေတြကို တင္းၾကပ္လုိ႔ ရပါတယ္။ လက္ရွိမွာ မဲေပးခြင့္ရွိသူ အရည္အခ်င္းက အရမ္းေလွ်ာ့ရဲေနပါတယ္။
၆။ ပါတီေထာင္တုိင္း ၊ ၀င္ျပိဳင္တုိင္း၊ မဲရတို္င္းလည္း လႊတ္ေတာ္မွာ ေနရရမယ္လုိ႔ ေသခ်ာေပါက္ မေျပာႏိုင္ပါ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲအေရအတြက္ကိုရမွသာ လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားျပဳႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ တုိင္းလည္း ေနရာသတ္မွတ္ေပးထားျခင္း မရွိပါ။ ၀င္ျပိဳင္ရမယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲရရမယ္။ ဒါမွ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ရပါလိမ့္မယ္။
၇။ ပါတီေခါင္းေဆာင္တုိင္းလည္း တန္းစီဇယားမွာ ထိပ္ဆုံးကပါေနမယ္။ ဒီလုိပါေနလို႔ အမတ္ေနရာေသခ်ာေပါက္ဟု မေျပာႏိုင္ပါ။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ၀င္ျပိဳင္ရတဲ့ မဲဆႏၵနယ္မွာ ကိုယ့္ပါတီက မဲဘယ္ေလာက္ရသလဲဆိုတာ က စကားေျပာပါလိမ့္မည္။
၈။ အျခားမဲဆႏၵနယ္ေျမက မဲရလာဒ္မ်ားကို လာေပါင္းျပိး အမတ္ေနရာရရွိျခင္းကေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံ လုံးကို မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္တစ္ခုစီကို မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုစီအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အားနည္းခ်က္မွာ မဲစာရြက္အၾကိးစား သုံးေနရမည္ဟု ထင္ပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔သုံးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ျပန္ေလ့လာၾကည့္ပါဦးမည္။
မိုးကုတ္ကိုတုိး
၀၉၄၅၀၀၅၇၀၈၈
ပီအာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေကာ္မရွင္ဥကၠဌက လာမယ့္ဇြန္လ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္းတင္မယ္။ လႊတ္ ေတာ္က ၂၀၁၃ ခုအတြင္းမွ အတည္ျပဳေပးခဲ့ရင္ ၂၀၁၄ မွာ ၾကိဳတင္ျပဳဆင္မႈအားလုံးလုပ္ျပီး ၂၀၁၅ မွာ က်င္းပ ေပးႏိုင္မယ္။ ၂၀၁၃ အတြင္း ဥပေဒမလုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ၂၀၁၅ မွာသုံးဖုိ႔ သူလုပ္မွာမဟုတ္ဘဲ အရင္စနစ္ ကုိပဲ အသုံးျပဳပါမယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာခဲ့ပါျပီ။
ဒီေတာ့ ဒါကို လႊတ္ေတာ္ကေန ဆုံးျဖတ္ပါလိမ့္မယ္။ အမ်ားစုမဲ ၅၀% ေက်ာ္နဲ႔ အတည္ျပဳႏိုင္တာမို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ မဲ ၃၃၄ မဲရရင္ ဥပေဒက အတည္ျဖစ္ပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ပီအာစနစ္ သုံးမယ္၊ မသုံးမယ္ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ဆိုတာဟာ ခင္ဗ်ားတုိ႔၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထု လက္ထဲမွာ မရွိပါဘူး။ အမ်ားစုရေနတဲ့ ၾကံ့ခုိင္ေရးလက္ထဲမွာပါ။ တစညကလည္း ပီအာကုိေထာက္ခံတယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာျပီးပါျပီ။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က သုံးရမယ္လို႔ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ သူတုိ႔က မသုံးဘူးဆုိရင္လည္း ဘာမွမတတ္ႏိုင္သ လို ခင္ဗ်ားတုိ႔က ဘယ္လိုပဲကန္႔ကြက္ကန္႔ကြက္၊ သုံးမယ္လို႔ဆုံးျဖတ္ခဲ့ရင္ ဘယ္သူမွတတ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။
ေနာက္ျပီးေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္က်င့္သုံးဖုိ႔ ျပည္သူဆႏၵကို တကယ္ခံယူခဲ့ၾကလို႔ လား။ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက သုံးမယ္ဆုိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အတုိင္း ျပည္သူလူထုက မဲေတြေပးခဲ့ရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ပီအာစနစ္သုံးဖုိ႔ သင့္မသင့္၊ လိုမလိုဆိုတာ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ရမယ္လို႔ အခ်ိဳ႕က လြယ္လြယ္ေျပာၾက ေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔ကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ဖုိ႔ မလြယ္ပါဘူး။
ျမန္မာျပည္လႊတ္ေတာ္သုံးရပ္မွာ ဘယ္လႊတ္ေတာ္မွ သုံးမလဲဆိုတာ ေကာ္မရွင္ေျပာမွ သိပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အထင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေတြထဲက တစ္ခုခု ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆုိရင္ အမတ္ေနရာ ၁၂ ေနရာစီဖုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမဲဆႏၵနယ္ သတ္မွတ္ထားျပီးသားမို႔ က်င့္သုံးဖုိ႔ လြယ္ေပမယ့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသ၊ တုိင္းေတြ ပါေနတာေၾကာင့္ သုံးႏိုင္မသုံးႏိုင္ ၾကည့္ရဦးမွာပါ။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကေတာ့ သုံးလို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ သုံးမယ္ဆုိပါေတာ့။ အရင္ဆုံး ပီအာစနစ္ကို အျပည့္သုံးမွာလား၊ ေရာေႏွာသုံးမွာ လား ဆုိတာက စေမးရပါဦးမယ္။ အျပည့္ုသုံးမယ္ဆိုတာက အမတ္ေနရာ၃၃၀ကို ပီအာစနစ္နဲ႔ပဲ ေရြးမယ္ဆုိခ်င္ တာပါ။ ေရာေနွာသုံးမယ္ဆုိတာက အမတ္ေနရာ ဘယ္ေလာက္ကို အရင္စနစ္အတုိင္းသုံး၊ က်န္တဲ့အမတ္ေနရာေတြကို ပီအာစနစ္သုံးျပီးေရြးမယ္ ဆုိတာမ်ိဳးပါ။ အသုံးျပဳတဲ့စနစ္အလိုက္ မဲေပးပုံနဲ႔ မဲကဒ္ျပားေတြ ကြာျခားသြားတာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပီအာစနစ္သုံးရင္ အေရာပုံစံကို သုံးမယ့္အေနအထားရွိပါတယ္။ ဘယ္စနစ္ကုိပဲသုံးသုံး ပီအာစနစ္ဆိုတာနဲ႔ မဲဆႏၵနယ္ေတြကို သတ္မွတ္ရျပီ။ အမတ္ေနရာ၃၃၀ လုံးကုိ မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုတည္း မလုပ္ဘဲ အမတ္အနည္းဆုံး ၁၀ ေနရာစီေလာက္၊ ဒါမွမဟုတ္ သင့္ေတာ္သလို ဦးေရအေရအတြက္ကို တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္အလိုက္ၾကည့္ျပီး မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါမွ တစ္၀က္ကုိ တိုက္ရုိက္ေရြးျပီး က်န္တစ္၀က္ကုိ ပီအာ စနစ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ လုပ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ပီအာစနစ္မွာေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ အသားက်ေနတဲ့ ျမိဳ႕နယ္မဲဆႏၵနယ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ျမိဳ႕နယ္အမတ္ဆုိတာ ရွိေတာ့မွမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီျမိဳ႕နယ္ပါ၀င္တဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေျမအမွတ္ဘယ္ေလာက္ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္၊ အမတ္ဆုိတာပဲ ရွိေနမယ့္သေဘာပါ။ ဒါကလည္း သိပ္မဆန္းလွပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေတာင္ ၁၉၄၇ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ရန္ကုန္ေတာင္ပုိင္းခရုိင္အမတ္ အျဖစ္ ေရြးခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီတုန္းက ျမိဳ႕နယ္ကို ကုိယ္စားျပဳထားတဲ့အမတ္ မဟုတ္ပါ။ ခရုိင္တုိ႔၊ ဘာ တုိ႔ကို ကုိယ္စားျပဳျပီး ေရြးခ်ယ္ၾကတဲ့ ေခတ္ပါ။ ေနာက္ပုိင္း ဦးေန၀င္းရဲ့ မဆလေခတ္ေရာက္မွသာ တစ္ျမိဳ႕နယ္တစ္ေယာက္၊ လူနည္းနည္း၊ မ်ားမ်ား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ အမတ္တစ္ေယာက္ဆုိျပီး လုပ္ခဲ့တာကို ျပည္သူေတြက အသားက်ေနလို႔ ပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာလည္း ဒီစနစ္အတို္င္း ဆက္လက္က်င့္သုံးခဲ့တယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာေတာင္ ႏွစ္မ်ိဳးေရးထားတယ္။ ျမိဳ႕နယ္ကိုအေျခခံ၍လည္းေကာင္း၊ လူဦးေရကိုအျခခံ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆုိျပီး ျပ႒ာနး္ထားတယ္။
အမွန္ ကေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဟာ ျမိဳ႕နယ္ကုိ အေျခခံရမွာထက္ လူဥိးေရကို ကုိယ္စားျပဳရမွာပါ။ မဲေပးႏိုင္တဲ့ လူဦးေရနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အမတ္ေနရာေတြကို အခ်ိဳးခ်ျပီး မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ဘယ္ေလာက္ဆုိျပီး ညီတူညာတူသတ္မွတ္သင့္တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ မဲေပးနိုင္သူ သန္း ၃၀ ရွိရင္ အမတ္ ေနရာ ၃၃၀ နဲ႔ အခ်ိဳးခ်ရင္ လူ ၉၀၀၀၀မွာ အမတ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ရပါလိမ့္ မယ္။ ဒီအတုိင္းဆုိရင္ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ လက္ရွိ အသားက်ေနတဲ့ အေနအထားကေန အမ်ားၾကီး သူတို႔အတြက္ နစ္နာတယ္လို႔ ထင္ရပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျပည္နယ္အမ်ားစုမွာရွိတဲ့ ျမိဳ႕နယ္ေတြကလူဦးေရက တိုင္းေဒသၾကီးေတြမွာရွိတဲ့ လူဦးေရထက္စာရင္ အမ်ားၾကီး နည္းပါတယ္။ ကြာဟပါတယ္။ ဥပမာ ကယားျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ လူဦးေရစုစုေပါင္းက တုိ္င္းေဒသၾကီးေတြမွာရွိတဲ့ လူဦးေရအမ်ားဆုံးျမိဳ႕ထက္ေတာင္ နည္းခ်င္ပါေသးတယ္။ ဒါကိုလည္း မဲတင္းတဲ့အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ထက္တိုးေပးျခင္းနဲ႔ လက္ရွိအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ဦးေရကို ၁၂ ဦးကေန ေလွ်ာ့ခ်သင့္ပါတယ္။ ၂ ေယာက္မထားႏိုင္ရင္ ေလးေယာက္ေလာက္ပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ လူမ်ားလြန္းရင္ ဆီးနိတ္ပုံသ႑ာန္ မျဖစ္ေတာ့ပါ။ သမၼတစနစ္သုံးတဲ့ႏိုင္ငံတုိင္းမွာ ဆီးနိတ္္္လို႔ေခၚႏိုင္တ့ဲ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ပိုရွိပါ တယ္။ ဆီးနိတ္ကသေဘာမတူရင္ လုပ္ရခက္ပါတယ္။ ဒီေၾကာင့္ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အခ်ိဳးအစားအတုိင္း အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က ျဖစ္ဖို႔သင့္ပါမယ္။
ပီအာစနစ္မွာ ပထမကြဲျပားခ်က္က ျမိဳ႕နယ္ကို္ယ္စားျပဳအမတ္ မရွိဘူးလို႔ ဆုိႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အမတ္ေနရာ အႏိုင္ရထားတဲ့ ပါတီက အဲ့ဒီျမိဳ႕မွာရွိေနရင္ေတာ့ ပါတီကေနတဆင့္ အမတ္ေတြကိုေျပာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပါတဲံ မဲဆႏၵနယ္မွာ ရွိေနတဲ့ အမတ္ေတြထဲက ကိုယ္နဲ႔ အနီးဆုံးအမတ္ေတြကို သြားျပီး တင္ျပလို႔လည္း ရပါလိမ့္မယ္။
ဒုတိယကြဲျပားခ်က္က ပါတီေတြရဲ့ အမတ္ေလာင္းစာရင္းပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ဥပမာေပးခဲ့တဲ့ အမတ္၁၀ ေနရာ ရွိတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ကို အေရာပီအာစနစ္သုံးမယ္ဆုိရင္ အဲ့ဒီေနရာေတြအတြက္ ဒီအမတ္ေလာင္း ၁၀ ေယာက္ကုိ ပါတီကေန စာရင္းေပးရမယ္။ ဒီမုိကေရစီက်တဲ့ ပါတီေတြမွာဆုိရင္ ဒီ(၁၀)ေယာက္ စာရင္းကို ပါတီတြင္းမွာ မဲနဲ႔ယွဥ္ျပိဳင္ျပီး အဆင့္တစ္ကေန ၁၀ ကို ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ျပီး အမ်ားသိေအာင္ ေၾကညာရပါလိမ့္မယ္။ ဒီမုိကေရစီမက်ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ပါတီကေန ျပိဳင္မွာက ဒီ၁၀ေယာက္ပဲလို႔ စာရင္းထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ္နဲ႔ျပိဳင္မယ့္ အျခားပါတီေတြ လည္း ဒီလုိပဲ စာရင္းသြင္းၾကပါလိမ့္မယ္။ တသီးပုဂၢလ၀င္ျပိဳင္ခ်င္ရင္လည္း စာရင္းသြင္းႏုိင္ပါ တယ္။ သူ႔ကိုလည္း ပါတီတစ္ခုအေနနဲ႔ သတ္မွတ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီေနရာမွာ ပါတီေလးခုနဲ႔ တသိီးပုဂၢလႏွစ္ေယာက္ ၀င္ျပိဳင္တယ္ဆုိပါေတာ့။ ျဖစ္လာမယ့္မဲစာရြက္က စာရြက္ၾကီးမွာ ေျခာက္ပုိင္း ျခားထားျပီး ပထမပါတီရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲသေကၤတနဲ႔ သူ႔ေဘးမွာေလး ေထာင့္ ကြက္၊ သူ႔ေအာက္မွာ သူ႔ပါတီက စာရင္းတင္ထားတဲ့လူ ၁၀ေယာက္ရဲ့ပုံ/အမည္ နဲ႔ ေဘး အသိးသီးမွာ ေလး ေထာင့္ကြက္၊ ေနာက္ တစ္ေကာ္လံကူးျပီး အျခားပါတီေတြဆက္လာမယ္။ ေနာက္ဆုံးတသီးပုဂၢလေတြရဲ့ သေကၤတေတြ။
မဲေပးရမယ့္သူက ဒီမဲစာရြက္ကိုၾကည့္ျပီး
၁။ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ပါတီရဲ့ေဘးမွာ အမွန္ျခစ္ ျခစ္။
၂။ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ကိုယ္စားလွယ္ေဘးမွာ အမွန္ျခစ္ ျခစ္ျပီး မဲပုံးထဲသြားထည့္ရုံပဲ။
ဒါက ေရာေႏွာပီအာစနစ္ရဲ့ မဲေပးပုံ၊ မဲေပးရတဲ့နည္းစနစ္ပါ။
မဲေရတြက္ျပီး အမတ္အျဖစ္သတ္မွတ္ေရြးပုံကေတာ့
၁။ ပါတီမဲေတြကို ေရတြက္ျပီး ပါတီအလ္ိုက္ အနည္းအမ်ား စဥ္ထားမယ္။
၂။ အမတ္ေလာင္းေတြ အသီးသီးရတဲ့ မဲေတြကိုေရတြက္ျပီး အနည္းအမ်ား စဥ္ထားမယ္.
၃။ မဲအမ်ားဆုံးရတဲ့ငါးေယာက္က အမတ္ငါးဦး ျဖစ္သြားမယ္။
၄။ ပါတီအလိုက္ရတဲ့မဲေတြကို တရား၀င္မဲလာေပးတဲ့ အေရအတြက္နဲ႔စားမယ္။ မဲေပးနိုင္တဲ့ဦးေရနဲ႔ စားမွာ မဟုတ္ဘူး။
ဥပမာ မဲလာေပးသူ ၁၀သိန္းရွိျပီး (က)ပါတီက မဲ ၄၇၀၀၀၀ရမယ္။ (ခ)ပါတီက ၂၁၀၀၀၀ရမယ္။ (ဂ)ပါတီက ၁၃၀၀၀၀ရျပိး (ဃ)ပါတီက ၈၀၀၀၀၊ တသီးပုဂၢလေတြက ၆၀၀၀၀နဲ႔ ၅၀၀၀၀စီရမယ္ဆုိရင္ လူ၁၀သိ္န္းနဲ႔ အခ်ိဳးခ်ရင္ ကပါတီက ၄၇% ငါးဦးရမယ္။ ခပါတီက ၂ ဦးရမယ္။ (ဂ)ပါတီက တစ္ဦးရမယ္။ ဃ ပါတီကလည္း တစ္ဦးပဲရမယ္။ က်န္တစ္ဦးကေတာ့ က်န္တဲ့အစြန္းထြက္မဲေတြထဲက အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ မဲ ၆၀၀၀၀ ရတဲ့ တသီးပုဂၢလက ရသြားပါလိမ့္မယ္။ (ဂ) ပါတီအစြန္းထြက္မဲက ၃၀၀၀၀ပဲရွိလို႔ မရပါ။ ဒါက ေရာေႏွာ ပီအာစနစ္ပါ။
ဒါက အၾကမ္းဖ်င္းတင္ျပျခင္းပါ။
ဘယ္သူမဆုိ ပီအာစနစ္မွာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရဖုိ႔နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ျပိဳင္ဖုိ႔အတြက္
၁။ ပါတီေထာင္ဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွ ေနရာမ်ားမ်ား ျပိဳင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
တသီးပုဂၢလိကအျဖစ္လည္း ၀င္ျပိဳင္လို႔ရပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတိုင္းလည္း ကိုယ္စားျပဳလိုတယ္ဆုိရ၈္ ပါတီေထာင္ ျပိး ၀င္ျပိဳင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအတြက္ သီးသန္႔သတ္မွတ္ေပးထားမွာ မဟုတ္ပါ ဘူး။
၂။ လူထုေထာက္ခံမႈရွိဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ပါတီေထာင္တုိင္း လူထု ေတာက္ခံမႈ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ ေသခ်ာေပါက္ေျပာလို႔မရပါ။
၃။ လူထုေထာက္ခံမႈရရွိေအာင္ လူထုၾကားမွာ ပါတီတုိင္းက စည္းရုံးေရးဆင္းထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။
၄။ ကိုယ့္ပါတီမွာ လူထုၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့သူေတြ၊ လူထုၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ မူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေတြ နဲ႔ လူထုကုိ အကူအညီေပးတာေတြ ရွိၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။
၅။ အခ်ိဳ႔လူေတြ ေျပာေနၾကသလုိ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မ်ား၊ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲသူမ်ား၊ လူမ်ိဳးေရး စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္သူမ်ား မပါဖို႔ဆုိရင္ ပါတီမွတ္ပုံတင္ဥပေဒနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ေတြနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုအတိုင္း တိတိက်က်လုပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ မဲေပးခြင့္ရွိသူ နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ရွိသူေတြကို တင္းၾကပ္လုိ႔ ရပါတယ္။ လက္ရွိမွာ မဲေပးခြင့္ရွိသူ အရည္အခ်င္းက အရမ္းေလွ်ာ့ရဲေနပါတယ္။
၆။ ပါတီေထာင္တုိင္း ၊ ၀င္ျပိဳင္တုိင္း၊ မဲရတို္င္းလည္း လႊတ္ေတာ္မွာ ေနရရမယ္လုိ႔ ေသခ်ာေပါက္ မေျပာႏိုင္ပါ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲအေရအတြက္ကိုရမွသာ လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားျပဳႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ တုိင္းလည္း ေနရာသတ္မွတ္ေပးထားျခင္း မရွိပါ။ ၀င္ျပိဳင္ရမယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မဲရရမယ္။ ဒါမွ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ရပါလိမ့္မယ္။
၇။ ပါတီေခါင္းေဆာင္တုိင္းလည္း တန္းစီဇယားမွာ ထိပ္ဆုံးကပါေနမယ္။ ဒီလုိပါေနလို႔ အမတ္ေနရာေသခ်ာေပါက္ဟု မေျပာႏိုင္ပါ။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ၀င္ျပိဳင္ရတဲ့ မဲဆႏၵနယ္မွာ ကိုယ့္ပါတီက မဲဘယ္ေလာက္ရသလဲဆိုတာ က စကားေျပာပါလိမ့္မည္။
၈။ အျခားမဲဆႏၵနယ္ေျမက မဲရလာဒ္မ်ားကို လာေပါင္းျပိး အမတ္ေနရာရရွိျခင္းကေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံ လုံးကို မဲဆႏၵနယ္တစ္ခု သို႔မဟုတ္ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္တစ္ခုစီကို မဲဆႏၵနယ္တစ္ခုစီအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အားနည္းခ်က္မွာ မဲစာရြက္အၾကိးစား သုံးေနရမည္ဟု ထင္ပါသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔သုံးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ျပန္ေလ့လာၾကည့္ပါဦးမည္။
မိုးကုတ္ကိုတုိး
၀၉၄၅၀၀၅၇၀၈၈
.jpg)
